Inleiding

Het is voor het eerst dat de raad een programmabegroting digitaal via onze webmodule LIAS krijgt aangeboden. Dit zal zeker wennen zijn, maar biedt ook een aantal voordelen in het lezen van het document. Raadsleden kunnen bijvoorbeeld navigeren naar die onderwerpen waar zij meer van willen weten. Deze webmodule is nog verder in ontwikkeling door de leverancier. De lay-out mogelijkheden zijn nu nog enigszins beperkt.

Het lijkt erop dat de corona-pandemie op z’n retour is. Langzaam, maar zeker proberen inwoners en ondernemers hun normale leven weer op te pakken. In de meeste gevallen op eigen kracht, maar waar nodig helpt en ondersteunt de gemeente daarbij en biedt ze perspectief. Als gemeente hebben wij een belangrijke verantwoordelijkheid in het in stand houden van maatschappelijke functies en het waarborgen van de leefbaarheid. De crisis heeft zijn effect op meerdere sectoren. Dat is niet zo maar weg. We blijven daarom de vinger aan de pols houden. Daarbij willen we vooral vooruit kijken. We bepalen hoe we perspectief kunnen geven of ondersteuning kunnen bieden aan het benodigde herstel van onze ondernemers en inwoners.

In het fysiek domein maken we ons sterk om meer woningen te bouwen door grond te verkopen dan wel het proces te faciliteren. Het gebiedsakkoord dat een werkingsduur van 10 jaar heeft leidt op dit moment tot zichtbare resultaten. Ook het ondernemersmanagement en dorpenbeleid worden sterk gewaardeerd, de omgevingsvisie is vastgesteld en de Porseleinhaven nadert haar voltooiing. Ondanks de moeilijke financiële omstandigheden en de lastige periode van coronabeperkingen is het College trots op deze zaken.

De opgaven zijn echter groter geworden op het terrein van de woningnood, de klimaat- en energieopgave, de afnemende werkgelegenheid en de toenemende recreatieve druk. Het moet mogelijk blijven om keuzes te maken waarbij alle belangen in evenwicht blijven. Nu worstelen wij vaak met de beperkingen die de provinciale omgevingsverordening op dit terrein oproept.

Ook is het noodzakelijk om komende jaren verder te gaan met het verbeteren van winkelcentra en bedrijventerreinen. Tot slot vragen de ontwikkelingen in onze recreatiegebieden om een begeleidende en soms corrigerende houding van de overheid. Dat is nodig om ervoor te zorgen dat alle groepen in onze samenleving kunnen blijven genieten van de recreatiekwaliteit die Wijdemeren te bieden heeft.

Op verzoek van de raad is het Investeringsplan 2021-2024 herzien. Belangrijke aanpassing is het loslaten van het beleid “van gevel tot gevel”. Hierdoor voeren we alleen noodzakelijke infrastructurele werkzaamheden uit. Niet altijd vindt er nog een complete herinrichting plaats. Dit resulteert in lagere ramingen. Daarnaast is een aantal van de geplande werkzaamheden waar mogelijk uitgesteld of vertraagd.

Binnen het sociaal domein zetten we het beleid voort dat extra nadruk legt op vroeg-signalering, preventie, versterken van het zelf organiserend vermogen (individueel en/of in groepsverband) het optimaliseren van communicatie en ondersteuning voor zorgmogelijkheden en het aanvraagproces.

Het probleem van de stijgende kosten van de WMO door de vergrijzing en de aanzuigende werking van het abonnementstarief is nog niet opgelost. De onderhandelingen hierover hebben tot nu toe geen concreet resultaat of een nadere toezegging voor compensatie opgeleverd. Samen met de VNG blijven wij ons inzetten om hiervoor bij het Rijk aandacht en tegemoetkoming te vragen.

Vanwege de blijvend oplopende kosten voor de Jeugdzorg, stellen het Rijk en de VNG een Hervormingsagenda op. Deze Hervormingsagenda bestaat uit de combinatie van een set van maatregelen en een financieel kader waarmee een structureel houdbaarder jeugdstelsel wordt gerealiseerd. Lokaal en Regionaal blijven wij ons inzetten op kostenbewustzijn binnen het sociaal domein.

In de begroting is ook sprake van een herijking van de budgetten binnen het sociaal domein. We hebben het rapport van de rekenkamer ter harte genomen en de financiële rapportage sociaal domein conform de BBV ingeregeld en begroot. Daartoe zijn de voorgaande jaren extra-comptabel ook conform BBV herrekend om een beter beeld te hebben van de trends in de verschillende taakvelden en zodoende de begroting een betere basis te geven.

Er is de afgelopen periode een enorme toename van het werk geweest voor de ambtelijke organisatie. Gebleken is dat de bedrijfsvoeringsonderdelen onvoldoende toegerust waren om de taken uit te voeren. Daardoor is sprake geweest van een buitengewone werkdruk en leegloop. Mede daarom zet het college een belangrijke stap in de ontwikkeling van de organisatie.

Het rapport “Onderzoek naar de organisatie van de gemeente Wijdemeren in 2021” geeft aan waar in de organisatie versterking nodig is. Ook geeft het rapport aan dat efficiencyverbeteringen mogelijk zouden moeten zijn. In de commissie- en raadsbehandeling van het rapport hebben wij daar intensief over gedebatteerd.

Om ruimte te creëren voor de bevindingen van de verandermanager is in de begroting al budget opgenomen voor deze versterking. Verder breiden we de vaste formatie uit met functies waar al gedurende enige tijd op wordt ingehuurd en die nodig zijn als aanvullende capaciteit en expertise. Denk hierbij bijvoorbeeld aan uitbreiding bij juridische zaken en veiligheid, HR en communicatie en financiën (o.a. de rol van concerncontroller). Wat er verder nodig is, wordt bepaald door de uitkomsten van nader onderzoek door de verandermanager. Tegelijkertijd zijn er in de begroting ook een aantal taakstellingen op de formatie opgenomen voor automatisering, de effecten van de Omgevingswet en de genoemde mogelijke efficiency-effecten in het organisatieonderzoek.

Daarnaast zijn er in veel taakvelden ombuigingen doorgevoerd. De details daarvan vindt u onder de diverse programma’s.

In de vorige begroting is aangegeven dat door de onzekere omstandigheden (vanwege de coronacrisis) de aanbieding van een nieuwe nota Reserves en Voorzieningen is verplaatst naar de tweede helft van 2021. In de raad van december presenteren we deze nota aan u.