De programmabegroting 2022-2025 is, net als vorig jaar, niet op de gebruikelijke wijze tot stand gekomen. Het college heeft er, ter voorbereiding op deze programmabegroting, voor gekozen om de gemeenteraad bij de voorjaarsnota 2021 een financieel meerjaren kader (FMK) 2022-2025 aan te bieden. In de gemeenteraadsvergadering van 8 juli 2021 heeft de gemeenteraad het FMK 2022-2025 voor kennisgeving aangenomen. Met dat kader is deze programmabegroting verder uitgewerkt.
Het vertrekpunt voor het FMK 2022-2025 en de grondslag voor de programmabegroting is het extrapoleren van het financieel perspectief uit de programmabegroting 2021 met de financiële (structurele) wijzigingen zoals op dat moment bekend (doorwerking jaarrekening 2020, uitvoering begroting 2021 (Voorjaarsnota 2021), college- en raadsbesluiten). In de zomermaanden is bij het verder uitwerken van de begroting een aantal nadelige financiële effecten benoemd die zich laten onderscheiden in 5 categorieën:
- (het bijstellen van) beleidswensen inclusief ombuigingen en taakstellingen (D1)
- organisatieontwikkeling inclusief taakstellingen (D2)
- externe factoren (D3)
- wijziging van de begrotingsmethodiek (D4)
- overige mutaties (D5)
Dit wordt in het onderdeel Begrotingsmutaties nader toegelicht.
Het verwerken van bovenstaande begrotingsmutaties resulteert in een basisbegroting (E) die meerjarig negatief uitpakt. Voor een positief begrotingsresultaat ontstaat dan de noodzaak tot het verhogen van de baten. Het college zet in op het verhogen van de (land- en water) toeristenbelasting en de forensenbelasting. Uit een benchmark bij omliggende en vergelijkbare gemeentes is gebleken dat onze tarieven (veel) lager zijn dan gemiddeld. Daarnaast wordt een gedeelte van de opbrengsten van grondverkopen in de komende 2 jaar ten bate van de begroting gebracht. Hiermee komen we op een meerjarig sluitende begroting. Bovendien is er geen lastenverzwaring boven de inflatie in de OZB benodigd.
Hierbij dient te worden opgemerkt dat, conform de eis van de toezichthouder, het verwachte positieve effect van de herverdeling van het gemeentefonds niet is meegenomen. Wel is in vergelijking met de voorjaarsnota het verwachte resultaat hiervan sterk verlaagd. Daar waar in de eerste indicaties sprake was van een baat van circa 900.000 euro, lijkt deze in de verdere uitwerking van de herijking geslonken tot circa 200.000 euro.
De resultaten van de septembercirculaire zijn wel onderaan de begroting als totaalbedrag per jaar verwerkt. Deze leiden tot fors positieve saldo’s in de komende jaren. De verdere details van de septembercirculaire zullen afzonderlijk worden behandeld in een RIB.
Financieel meerjaren kader
In de Voorjaarsnota 2021 is het Financieel Meerjaren Kader (FMK) 2022-2025 opgenomen. In het FMK zijn aanvullend op de jaarschijven 2022-2024 in de Begroting 2021 de financiële mutaties voor 2022-2024 opgenomen met een extrapolatie van 2024 naar 2025 op basis van de (financiële) inzichten van dat moment. Een belangrijk punt in deze is dat er op dat moment rekening werd gehouden met een herijking van het gemeentefonds dat voor Wijdemeren zou (kunnen) uitkomen op 900.000 euro. Voorzichtigheidshalve is er toen 450.000 euro opgenomen. De laatste berichtgeving is echter dat Wijdemeren ‘slechts’ kan rekenen op 200.000 euro (8 euro/ inwoner/ jaar). Dit geeft het volgende beeld (C).
In onderstaande tabel is op hoofdlijnen zichtbaar dat ondanks ombuigingen en taakstellingen het totaal aan begrotingsmutaties 2022-2025 een meerjarig negatief begrotingsresultaat oplevert (E). Hierin zijn de financiële effecten voor de uitvoering van beleid (D1), het versterken van de bedrijfsvoering/ organisatieontwikkeling (D2) en ten gevolge van niet beïnvloedbare externe ontwikkelingen D3) in opgenomen. Daarnaast is ook het effect van het wijzigen van de begrotingsmethodiek (D4) voor bepaalde investeringen (activeren in plaats van inkoop) en het (regulier) doorrekenen van de begroting (D5), denk aan kapitaallasten ten gevolge van het investeringsplan, inflatiecorrectie en (kleinere) budgetaanpassingen meegenomen.
Vanwege het hierdoor ontstane negatieve begrotingsresultaat (E) is er een noodzaak tot aanvullende dekking van het resterende tekort door de inkomsten te verhogen (F1). Het college heeft hiervoor een dekkingsvoorstel opgesteld. Het uiteindelijke begrotingsresultaat 2022-2025 (F) is mede dankzij de financiële effecten van de septembercirculaire over de hele linie positief.
Financieel meerjaren kader 2022-2025
Bedragen x € 1.000 - Nadeel(-/-) en Voordeel(+/+)Structureel evenwicht
Het begrotingsresultaat (F) is inclusief de financiële effecten van de septembercirculaire meerjarig positief en ook indien de incidentele baten en lasten (G) op het resultaat in mindering worden gebracht is het begrotingsresultaat structureel in evenwicht (H).
Op aangeven van de toezichthouder kan het te verwachten financieel effect van de herijking van het gemeentefonds (I) niet meegenomen worden in de begroting maar heeft – na toekenning door het Rijk - vanaf 2023 een positief effect op het begrotingsresultaat (J).